POLACY ODKRYLI W ALBANII ŚREDNIOWIECZNĄ ŁAŹNIĘ

Drukuj
Shkodra, 22 czerwca 2014 r.





Ogólny widok na polskie wykopaliska w Szkodrze w 2014 r. Fot. Martin Lemke

W Szkodrze w północno-zachodniej Albanii polscy archeolodzy odkryli XIV-wieczną łaźnię. To najstarsze dotychczas przebadane założenie tego typu z obszaru Albanii – poinformował PAP prof. Piotr Dyczek z Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej UW.

Największym tegorocznym odkryciem było znalezisko tureckiej łaźni – hammamu, z systemem centralnego ogrzewania. Budynki tego typu rozpowszechniły się w imperium ottomańskim w XV w. „Nasza wydaje się o sto lat starsza – uważa prof. Dyczek. – Wczesnych hammamów znamy bardzo niewiele. Tym ciekawsze jest nasze odkrycie, gdyż pozwala zorientować się, w jaki sposób dawna rzymska idea systemu hypokaustycznego, czyli ogrzewania podłóg i ścian budowli za pomocą gorącego powietrza, została zaadaptowana przez Turków".

 Pierwsze najważniejsze pomieszczenie odkrytej łaźni ma kształt półkola. Podłogę właściwego pomieszczenia wspierało paręnaście solidnych cegieł. a nich spoczywały kamienne płyty. Gorące powietrze z pieca najpierw wpadało do niewielkiego sklepionego przedsionka, w którym następowała jego konwekcja i wyrównanie temperatury. Następnie czterema kanałami przepływało pod podłogę. Na jej poziomie najprawdopodobniej znajdowała się również podgrzewana platforma i zbiornik z ciepłą wodą – przypuszczają badacze. Woda była czerpana z - odkrytych również przez polskich archeologów - cystern, a następnie przelewana do zbiornika, skąd przepływała ceramicznym wodociągiem umieszczonym w systemie hypokaustycznym. Tam ulegała podgrzaniu i wracała do wnętrza użytkowego łaźni.

 „Ten zawiły, zmyślny system dowodzi, że Turcy nie ograniczyli się do prostego skopiowania rzymskiego pierwowzoru, ale go także inteligentnie zmodyfikowali” – uważa prof. Dyczek.

 Z kolei w ruinach jednego z badanych domów tureckich (XVII-XVIII wiek) archeolodzy natrafili na duży zbiór prawie trzydziestu wykonanych ze szkła pękatych butelek - aryballosów. Część z nich wykonano z ciemnozielonego szkła, inne ze szkła kolorowego. „W ten sposób starano się imitować droższe naczynia wycinane z kolorowych kamieni. Mimo to także naczynia szklane nie należały do tanich” – mówi prof. Dyczek. Naukowcy przypuszczają, że odkrycia dokonano w ruinach miejsca, w którym ówcześni mieszkańcy Szkodry zaopatrywali się w różnego rodzaju perfumy i pachnidła.

 Kolejnym ważnym odkryciem dokonanym w Szkodrze przez Polaków w tym toku, ważnym dla wczesnych etapów rozwoju miasta, było zlokalizowanie pierwotnego hellenistycznego centrum pochodzącego z III w p.n.e.

 „Obecnie już wiemy, gdzie znajdowała się najwyższa część twierdzy, na której stały budowle hellenistyczne. Uchwyciliśmy na razie fragmenty dwóch murów wykonanych z dużych ciosanych bloków kamiennych, czyli tzw. mur cyklopi” – opowiada prof. Dyczek.

 To właśnie w tych antycznych warstwach archeolodzy natknęli się na rzadkie znalezisko: kompletnie zachowaną, wykonaną z brązu tzw. fialę ofiarną, czyli rodzaj talerza służącego do celów kultowych. Wewnątrz naczynia ze Szkodry do naszych czasów zachowały się pozostałości ostatniej ofiary: fragmenty kości zwierzęcych i popiół.

 Antyczna Scoder (obecna Szkodra) położona jest na brzegach jeziora Szkodryjskiego. To jedno z najważniejszych stanowisk dla historii Ilirii, jak również całego obszaru bałkańskiego. Od czasów neolitu znajdowała się tu ważna i bogata osada leżąca na skrzyżowaniu ważnych szlaków lądowych i wodnych. Szczyt jej świetności przypada na czasy iliryjskie (IV – II wiek p.n.e.). Wtedy pełniła ona funkcje stolicy królestwa. Szkodry nie poddano dotychczas kompleksowym badaniom wykopaliskowym. Dlatego do dziś nie wiemy praktycznie nic ani o iliryjskiej, ani rzymskiej historii miasta, chociaż wspominają o nim liczne pisane źródła antyczne. Tegoroczne wykopaliska odbyły się w maju i czerwcu.

PAP - Nauka w Polsce

 szz/ agt/

 




DMC Firewall is a Joomla Security extension!